W maju weszły w Polsce w życie przepisy drogowe, w wyniku których hulajnoga elektryczna, a także tzw. urządzenie transportu osobistego – UTO, stały się oficjalnie nowymi rodzajami pojazdów. Sposób poruszania się elektryczną hulajnogą po po drogach publicznych został ściśle uregulowany – i to w dość komplikowany sposób. Wcześniej użytkownik elektrycznej hulajnogi uważany był przez policję za pieszego i obowiązywały go na drogach takie same zasady, jak pieszego. Nowe przepisy oznaczają, że użytkownicy e-hulajnóg muszą szybko zmienić dawne nawyki.
W tym materiale wyjaśnimy podstawowe przepisy rządzące ruchem elektrycznych hulajnóg – a mianowicie: jaką częścią drogi należy jeździć i w jakich okolicznościach. Powiemy kiedy należy wybierać drogę lub pas ruchu dla rowerów, kiedy jezdnię, kiedy chodnik, a także jak się zachowywać jadąc tzw. ciągiem pieszo-rowerowym.
Wybór nr 1: infrastruktura rowerowa
Według nowych przepisów miejscem do jazdy elektryczną hulajnogą jest w pierwszym rzędzie infrastruktura rowerowa. Czyli droga dla rowerów (DDR) albo pas ruchu dla rowerów. Spójrzmy na podstawowy przepis:
Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić.
Co to oznacza? Jeśli na naszej ulicy są wyznaczone trasy do jazdy rowerem, to nie wolno jechać po chodniku albo jezdni. Skierowanie elektrycznych hulajnóg na infrastrukturę rowerową to niewątpliwie dobre, intuicyjne rozwiązanie – użytkownicy już wcześniej z niej korzystali, choć formalnie (jako „piesi”) nie mieli prawa. W efekcie rowerzyści czasem się na nich krzywili – teraz już oficjalnie muszą się dzielić przestrzenią z użytkownikami e-hulajnóg.
Dozwolona prędkość elektrycznej hulajnogi, zarówno na drodze, jak i na pasie dla rowerów, to 20 km/h.
Rowerzyści będą więc nas zapewne czasem wyprzedzać.
DDR a pas rowerowy – różnice
Warto tutaj przypomnieć czym się różni pas ruchu dla rowerów od drogi dla rowerów. DDR jest odseparowana od innych części drogi – i dwukierunkowa. Pas natomiast jest częścią jezdni i wolno nim jechać tylko w tym kierunku, w którym jadą samochody.
Tu mała uwaga praktyczna – jadąc pasem możemy czasem mijać auta zaparkowane równolegle po prawej stronie, przy krawędzi jezdni – wtedy warto uważać na kierowców otwierających drzwi.
A jeśli droga rowerowa jest po drugiej stronie?
Może pojawić się pytanie: co robić, jeśli infrastruktura rowerowa jest po drugiej stronie ulicy? Rowerzysta w takim przypadku ma prawo jechać jezdnią. Czy użytkownik elektrycznej hulajnogi również może wjechać na jezdnię, czy też powinien przejść na drugą stronę do DDR?
Przepis pod tym względem zrównuje rowerzystów z kierującymi hulajnogą elektryczną („…jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić”). Jeśli więc droga rowerowa jest tylko po drugiej stronie, to tak, jakby jej nie było – możemy wtedy wjechać hulajnogą na jezdnię lub na chodnik, zależnie od innych okoliczności.
Wybór nr 2: jezdnia
Drugi podstawowy przepis mówi, że jeśli nie ma drogi ani pasa dla rowerów, to powinniśmy jechać elektryczną hulajnogą po jezdni. Bezwzględnie musimy tak robić, jeśli na takiej jezdni obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h. Spójrzmy na źródło:
Kierujący hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, w przypadku gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.
Wtedy jedziemy normalnie wśród samochodów, przy prawej krawędzi – tak samo jako rowerzyści. „Elektryczny” hulajnogista jest tu pełnoprawnym uczestnikiem ruchu i kierowcy muszą to zaakceptować.
Uwaga: dozwolona prędkość e-hulajnogi na jezdni to również tylko 20 km/h.
W praktyce stref Tempo 30 i jezdni z takim ograniczeniem jest niewiele, a i drogi rowerowe nie są jeszcze takie częste. Co robić gdy nie ma ani tego, ani tego? Często pada pytanie: czy można w takim przypadku jechać jezdnią z dozwolonym szybszym ruchem pojazdów? – To bardzo istotna rzecz, zwłaszcza w ruchu poza miastem.
⇒ UWAGA! OD 21 WRZEŚNIA 2022 ROKU OBOWIĄZUJĄ NOWE PRZEPISY W KODEKSIE DROGOWYM, KTÓRE JEDNOZNACZNIE ZAKAZUJĄ JAZDY HULAJNOGĄ ELEKTRYCZNĄ PO WIĘKSZOŚCI JEZDNI
Niestety, tu celowo unikamy na razie jednoznacznej odpowiedzi. Pojawiły się różne interpretacje przepisów w tej kwestii – opisujemy to dokładnie w materiale poniżej. Z całą pewnością można jednak powiedzieć jedno – w takim przypadku kierujący e-hulajnogą ma prawo wjechać na chodnik.
Wybór nr 3: chodnik
Aby legalnie jechać chodnikiem, na drodze powinny być spełnione dwa warunki. Rzućmy okiem na przepis:
Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego hulajnogą elektryczną jest dozwolone wyjątkowo, gdy chodnik usytuowany jest wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.
Jadąc elektryczną hulajnogą po chodniku trzeba pamiętać o dwóch zasadach – bardzo ważnych, bo wpływających bezpośrednio na bezpieczeństwo ludzi dookoła.
Chodnik jest dla pieszych
Po pierwsze, chodnik to strefa, w której pieszy ma prawo czuć się całkowicie bezpieczny i niezagrożony przez jakiekolwiek pojazdy. Przepisy mówią, że kierujący hulajnogą, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest zobowiązany:
- zachować szczególną ostrożność,
- ustępować pierwszeństwa pieszemu
- oraz nie utrudniać jego ruchu.
Przekładając to na język praktyki – na chodniku pieszy jest gospodarzem, a hulajnogista gościem. To on musi więc w pełni dostosować się do pieszych, a nie odwrotnie. Nie można jechać tak, żeby pieszych stresować, zmuszać ich do przepuszczania hulajnogi albo, co gorsza, do odskakiwania na bok.
Prędkość na chodniku
I druga ważna zasada. Na chodniku użytkownik elektrycznej hulajnogi jest obowiązany jechać z „prędkością zbliżoną do prędkości pieszego”.
Jaka to jest prędkość zbliżona do prędkości pieszego? To jedna z ciekawszych zagadek w nowych przepisach – analizujemy to m.in. w materiale poświęconym dozwolonej prędkości na e-hulajnodze. Najbardziej bezpieczne założenie jest takie, że idący chodnikiem człowiek przeciętnie przemieszcza się w tempie 4-6 km/h. Jeśli więc jedziemy chodnikiem w pobliżu pieszych, poruszajmy się z taką właśnie prędkością.
Ciąg pieszo-rowerowy (dwa w jednym)
Jeżdżąc elektryczną hulajnogą będziemy napotykali także znaki oznaczające drogę dla rowerów i pieszych, zwaną potocznie ciągiem pieszo-rowerowym (kompilacja znaków C-13 i C-16). Jakich zasad trzymać się w takim miejscu?
Tu trzeba zwrócić uwagę na pewien niuans – czasem symbole drogi dla pieszych i drogi dla rowerów oddziela kreska pozioma, a czasem pionowa.
- W tym drugim przypadku ruch pieszych i hulajnogistów odbywa się osobno, po wskazanych stronach drogi. Tu e-hulajnogą można jechać 20 km/h.
- Gdy jednak kreska jest pozioma – to znaczy, że ruch miksuje się po całej powierzchni drogi i powinniśmy wtedy jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego.
Jadąc w takim miejscu, pamiętajmy, że zgodnie z przepisami:
Kierujący hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu.
Czyli pod tym względem obowiązują tu podobne zasady, jak na chodniku.
Partnerzy akcji “SmartRide. Przepis na jazdę”
Podsumowanie
Oto więc podstawowe przepisy, które mówią gdzie i jak może się poruszać w Polsce elektryczna hulajnoga:
- Gdy podróżujemy e-hulajnogą, wybieramy przede wszystkim drogę lub pas ruchu dla rowerów.
- Gdy nie ma drogi rowerowej – powinniśmy jechać jezdnią. Bezdyskusyjnie musimy tak robić, jeśli na jezdni jest ograniczenie prędkości do 30 km/h.
- W innym przypadku mamy prawo wjechać na chodnik. I lepiej z tego prawa korzystać, przynajmniej dopóki nie wyjaśnią się wątpliwości wokół tego przepisu.
- Przepisy stanowią, że na drodze rowerowej i na jezdni elektryczna hulajnoga może jeździć z prędkością maksimum 20 km/h.
- Na chodniku natomiast hulajnogiści powinni poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, jechać bardzo ostrożnie, ustępować pieszym i nie utrudniać ich ruchu.
KLIKNIJ PO WIĘCEJ:
Inne przepisy i regulacje, którym podlegają w Polsce elektryczne hulajnogi i UTO, opisujemy w naszym serwisie “SmartRide. Przepis na jazdę”
Konsultacja prawna: mec. Adam Baworowski. Stan przepisów aktualny na 31.05.2021 r. Autorzy przedstawili go zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą, jednak jedynym obowiązującym źródłem prawa w tej dziedzinie jest Kodeks drogowy.
⇓ ZOBACZ TEŻ: Rok 2022: jaka hulajnoga elektryczna jest „legalna” w Polsce, a jaka nie?
